In Valkenswaard is de restauratie gestart van de coach van het Wagenings studentencorps. Het imposante senaatsrijtuig van Ceres, opgericht in 1878 als de grootste studentenvereniging in Wageningen, is duidelijk aan een opknapbeurt toe. Delen van het hout zijn vermolmd, lijsten breken eraf en aan de binnenzijde is het een catastrofe. Maar de noodzakelijke restauratie kost meer dan de achthonderd studenten van de landbouwuniversiteit kunnen ophoesten. Voor Stichting Hippomobiel Erfgoed reden om een handje te helpen.

“Dat is even schrikken van wat er onder allemaal vandaan komt”, reageert Harco Jellema, voorzitter van de stichting die de coach in eigendom heeft. “We hebben nog vorig jaar in Bennekom met het hele bestuur van het concours bovenop gezeten voor een ererondje, nadat de senaat was uitgestapt. Maar als ik dit zie dan is het gelukkig goed gegaan. Het is hoog tijd dat er wat gedaan gaat worden.”

Studentenvereniging Ceres maakt al minstens een eeuw gebruik van de Engelse coach, die nog op vorige Hemelvaartsdag zijn jaarlijkse ereronde maakte op het concours hippique van Bennekom. Het is een lange traditie dat het bestuur (de senaat) van Ceres per rijtuig zijn opwachting maakt op dit concours, sinds 1898 het oudste van Nederland. Ook bij andere officiële gelegenheden komt het rijtuig van stal. Meerdere koetsiers hebben de coach door de eeuwen heen gereden, vanaf 1915 stalhouder Albers in Wageningen en sinds 2011 Hans Heus uit Eerbeek. Studenten komen en gaan, en om voor continuïteit in het beheer van de coach te zorgen, is deze ondergebracht in een aparte stichting. De assen van de coach zijn gemerkt door de Londense smederij van William Mason, die het patent op deze assen in 1827 verkreeg. Gelet op het oude patent en de zwaarte van de coach – het is een zogenaamde drag oftewel een private coach – is hij minstens anderhalve eeuw oud. Misschien komen er bij de restauratie nog aanwijzingen naar voren die iets vertellen over de geschiedenis van voor de Eerste Wereldoorlog.

Hoewel ooit ieder studentencorps zijn eigen senaatsrijtuig had, wordt de traditie alleen nog in stand gehouden door Ceres (Wageningen) en Vindicat atque Polit (Groningen). Het Groninger rijtuig staat normaliter opgesteld in het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek. Dat van Wageningen staat in Eerbeek, klaar voor gebruik. Dat gebruik heeft echter wel zijn sporen nagelaten: door de jaren heen is het telkens bijgewerkt en provisorisch gerepareerd, van een originele toestand van verf of bekleding is geen sprake meer.

Op zich is een Engelse coach niet zo bijzonder, maar het langdurig en vrijwel onafgebroken gebruik van een senaatsrijtuig in de studententraditie is inmiddels wél uniek te noemen. De immateriële kant dus. Met die boodschap heeft de Stichting Hippomobiel Erfgoed de studenten aan het werk gezet: maak duidelijk waarom het maatschappelijk van belang is om deze coach rijdend te houden en waarom het belangrijk is om de restauratie te ondersteunen. Er is een projectplan opgesteld. Op basis hiervan zijn het Cultuurfonds en het Mondriaanfonds te hulp geschoten om de begroting van zo’n € 60.000,- gedekt te krijgen, uiteraard met een eigen bijdrage van Ceres. De keuze voor de uitvoering is gevallen op de firma Van den Heuvel in Valkenswaard, een Nederlandse onderneming met veel ervaring om rijtuigen in showconditie te brengen. Het is geen museale conservering, zoals andere projecten van de Stichting Hippomobiel Erfgoed, omdat in dit geval het gebruik voorop staat en de coach vooral ‘ooohhs’ en ‘aaahs’ mag gaan oogsten van een zo groot mogelijk publiek. Voorzitter Jellema: “We hopen dat de coach straks weer een eeuw mee kan en in rijdende conditie een toonbeeld zal zijn van mobiel erfgoed.”

Volgens planning is de restauratie op 1 september dit jaar afgerond. De stichting die de coach in eigendom heeft, heeft een eigen website gelanceerd om het proces te volgen.

Foto boven: op het concours hippique in Bennekom, gereden door Hans Heus. Foto’s onder, tijdens de eerste inspectie bij de firma Van den Heuvel.