Friese, zoete broodjes

De Friese paarden doen het commercieel weer goed. Als we de berichten mogen geloven gaan ze als zoete broodjes over de toonbank. Wist je dat hetzelfde paard en dan specifiek voor de sjees altijd heeft geholpen om andere Friese producten aan de man te brengen? Zoete ‘broodjes’ bijvoorbeeld.

Fryske dúmkes zijn zoete, met anijs gekruide duimgrote koekjes uit de oven. Tal van bakkers die deze lekkernij op de mark brengen verpakken ze in zakjes of blikken trommels met daarop een afbeelding van een Friese sjees.
In 1912 deponeert jeneverstoker J.F. Tak & Zonen in Leeuwarden zijn reclame met Friese sjees voor op de flessen van de ‘Frisian gin’ oftewel jenever. Het is in de Staatscourant vastgelegd. De jenever van Tak is verdampt, maar met Frysk Hynder heeft Friesland nog wel een eigen whisky die het Friese paard op de dop en het etiket hoog houdt, alleen is de sjees uit beeld verdwenen. Verreweg de mooiste afbeelding van een sjees is die van het schilderij dat de kunstschilder Otto Eerelman heeft gemaakt in opdracht van Blooker, de Amsterdamse cacaofabriek die van 1824 tot 1962 bestond.

Haga’s boterdrabbelkoekfabriek ‘De Friese Sjees’ in Sneek is een fenomeen uit 1880 dat nog steeds bestaat: een piepklein familiebedrijfje dat boekweitkoeken bakt in hete roomboter, een bakproces met de naam drabbelen. Leuk om ‘ns te bezoeken: haga-drabbelkoeken.nl

In feite hebben al die producten niets met het Friese paard of de sjees gemeen, behalve dat het een bepaald imago versterkt. En als dat in twee richting werkt is daar niets mee, want het levert voor de paardenliefhebber vooral fraaie reclames op.

Foto boven: Verreweg de mooiste afbeelding van een sjees is die van het schilderij dat de kunstschilder Otto Eerelman heeft gemaakt in opdracht van Blooker, de Amsterdamse cacaofabriek die van 1824 tot 1962 bestond.